Netcongestie en de PV markt, in deze aflevering duiken we daar vol in. Bart van den Bosch is daarvoor de perfecte gast: hij houdt zich al 30+ jaar bezig met zonne-energie en opslagsystemen. We gaan terug in de tijd én kijken vooruit. Je leert o.a.: - dat netcongestie 25 jaar geleden ook al bestond - wat in Duitsland anders gaat dan in NL - wat Bart zou doen als hij aan de politieke knoppen zou zitten Dit gesprek is opgenomen eind januari 2024. Meer over Bart z'n activiteiten? Chek Bart op LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/ing-bart-van-den-bosch/

Ruim 4,5 jaar woon ik alweer in m'n Tiny House. Alleen hoe goed is het me gelukt om deze luchtdicht te bouwen? In deze aflevering heb ik Bart Fugers te gast. Met zijn bedrijf Kierenjagers test en verbetert hij de luchtdichtheid van woningen. Eerst duiken we in de theorie en deelt Bart voorbeelden uit de praktijk. Het blijkt dat zelfs bij nieuwbouw luchtdichtheid echt niet altijd goed gaat! Daarna test Bart hoe luchtdicht m'n huisje is met de 'blower door test', een warmtecamera en een rookmachine. Meer weten over luchtdicht bouwen en wat Bart doet: - https://kierenjagers.nl/ - https://www.linkedin.com/in/bartfugers/

Zijn zonneparken goed voor de biodiversiteit? En voor de bodemkwaliteit? In deze aflevering ontdek je dat dat mogelijk is, mits je rekening houdt met een aantal belangrijke aspecten. Te gast zijn Kay Cesar van TNO en Michiel van Amersfoort van Eelerwoude. Deze aflevering wordt gesponsord door Hiemstra & De Vries (www.hiemstraendevries.nl). Links: - www.zoninlandschap.nl, de organisatie die Kay in dit interview noemt - meer weten over bodemkwaliteit en zonneparken? Dit onderzoek vanuit TNO is een mooi startpunt: https://www.tno.nl/nl/aandachtsgebieden/energietransitie/roadmaps/hernieuwbare-elektriciteit/zonne-energie/zonnepark/beter-ontwerp-zonneparken/ - bi-facial panelen noemt Kay ook in dit gesprek. Check deze link van TNO voor meer info: https://www.tno.nl/nl/aandachtsgebieden/energietransitie/roadmaps/hernieuwbare-elektriciteit/zonne-energie/rendement-zonnepanelen/tweezijdige-pv/ - Michiel werkt als adviseur ruimtelijke ontwikkeling bij Eelerwoude. Alles wat zij doen vindt je hier: www.eelerwoude.nl

In deze episode alles over het balanceren van het net. Remco van den Elzen is mede-oprichter van Leap, een Amerikaans bedrijf dat hier vol op inzet met de ontwikkeling van hun software platform. Grote investeerders, grote klanten als Tesla en Google. Remco deelt z'n pad als ondernemer, over remote werken, wat hun software doet, en de uitdagingen van deze markt. Links: - de site van Leap: https://leap.energy/

Kunnen we vanaf 2030 met het elektrisch vliegtuig binnen Europa reizen? Als het aan ondernemer Jan-Willem Heinen ligt wel. Hij bouwt met zijn team aan een volledig elektrisch vliegtuig met 44 zitplekken. Inderdaad, dat doet ie gewoon vanuit Nederland. Hoe zit deze sector in elkaar? Hoe pak je dat aan, een elektrisch vliegtuig bouwen? Hoe ver is hij al? In deze episode ontdek je de fascinerende wereld van elektrisch vliegen. Links - www.venturi.aero , het bedrijf van Jan-Willem - artikel in de Volkskrant over Venturi: https://www.volkskrant.nl/economie/delftse-start-up-wil-de-luchtvaart-vergroenen-met-antieke-bewezen-technologie~bbb3afde/ - de aflevering van De Waarde van de Aarde over kobalt, https://www.npostart.nl/waarde-van-de-aarde/19-05-2021/KN_1726214

Zonnepanelen op je dak? Ooit nagedacht wat ermee gebeurt aan het einde van de levensduur? Waarschijnlijk niet. Roebyem Anders, oprichter van zonnepanelenbedrijf Sungevity, is hier de afgelopen maanden vol ingedoken. In deze aflevering heb ik het met haar over de materialen die in een paneel zitten, het probleem met hoe de recycling nu is ingericht, en de manieren om het (veel) beter te doen. Links: - whitepaper over de milieu- en sociale impact van zonnepanelen van Sungevity: https://www.sungevity.nl/hoe-groen-zijn-zonnepanelen/ - de aflevering van Nieuwsuur over zonnepanelen recyclen: https://www.npostart.nl/nieuwsuur/05-12-2021/VPWON_1324414, vanaf 12:20 - het weeshuis voor zonnepanelen waar Roebyem het over heeft heet ZonNext: https://zonnext.nl/ - TNO werkt aan volledig circulaire zonnepanelen, zie https://www.tno.nl/nl/aandachtsgebieden/energietransitie/roadmaps/hernieuwbare-elektriciteit/zonne-energie/pv/recyclebare-zonnemodules/ - Exasun en Solarge, producenten die zich bezighouden met de ontwikkeling van circulaire zonnepanelen: https://exasun.com/ en https://solarge.com/ - De Waarde van de Aarde, een programmaserie van Twan Huys over grondstoffen. Kijktip! https://www.npostart.nl/waarde-van-de-aarde/KN_1718263 - het artikel van Wattisduurzaam.nl over recycling: https://www.wattisduurzaam.nl/36569/energie-opwekken/zonne-energie/zijn-miljoenen-zonnepanelen-echt-zo-moeilijk-te-recyclen/

550.000 huishoudens leven in energiearmoede. Met de stijgende prijzen voor energie zal dit aantal alleen maar toenemen. Welke aanpak is er nu? En wat zou een psycholoog verbeteren aan deze aanpak? Ik ga in gesprek met Niels Götz die al 30 jaar bezig is met mensen bereiken en in beweging krijgen voor zaken als energiebesparing. Je leert in deze aflevering over de metafoor van een volle en een lege accu, en hoe dat helpt om passend beleid te bedenken. Meer weten over energiearmoede of het werk van Niels Götz? Check - het rapport van TNO over dit onderwerp via https://www.tno.nl/nl/over-tno/nieuws/2021/9/tno-brengt-energiearmoede-gedetailleerd-in-kaart/ - de interactieve kaart die TNO maakte waar je ziet waar energiearmoede het grootst is: https://energiearmoede.tno.nl/ - www.5plus1.nl, het bedrijf van Niels Götz

Met de stijgende energieprijzen is verduurzaming van je woning actueler dan ooit. Bij renovatie van een bestaande woning begin je natuurlijk met isoleren en ventileren, en daarna is een warmtepomp een aantrekkelijke optie. Mijn co-host Timo Spijkerboer zit middenin de renovatie van zijn jaren 50 benedenwoning. Het perfecte moment om in gesprek te gaan over zijn keuzeproces, de rol van een energie-adviseur, de euro's en natuurlijk praktische tips. Links - Timo heeft een 7kW warmtepomp van ATAG, meer info via https://www.atagverwarming.nl/producten/warmtepomp/warmtepomp-monobloc/all-electric/energion-m-compact-7-3069692/

In deze aflevering staan warmtenetten centraal. Specifieker: de verschillen tussen een open en gesloten warmtenet. Bertram van der Wal heeft bij de gemeente Zaanstad van dichtbij de ontwikkeling van een open warmtenet meegemaakt. Hij pleit voor meer open warmtenetten. Waarom? Check de aflevering! Foto credits: Sander Lodewikus

Wij - Timo en Peter - gaan de diepte in op partijprogramma's. We beginnen met de vraag: welke mens-natuur relatie is de basis voor partijprogramma's? Inclusief experiment waar je zélf aan mee kunt doen. Daarna ontdekken we de analyse van MVO Nederland: wie komt er op de hele breedte goed uit? We sluiten af met de analyse van de NVDE, inclusief partijpunten over CCS, kernenergie en zon op land. Disclaimer: als je een stemadvies zoekt, doe dan vooral een stemwijzer, kieskompas of iets in die richting. Wil je horen hoe wij als energieprofessionals ons een weg banen in het oerwoud van partijprogramma's, check dan deze aflevering. Links: - artikel Thomas Oudman in de Correspondent: https://decorrespondent.nl/12160/zo-denken-politieke-partijen-over-de-natuur/974251660800-003ac95a?pk_campaign=daily - MVO Nederland analyse: https://www.mvonederland.nl/news/mvo-nederland-beoordeelt-verkiezingsprogrammas-op-7-themas-van-de-nieuwe-economie/ - NVDE overzicht: https://www.nvde.nl/nvdeblogs/overzicht-van-klimaat-en-energie-in-de-verkiezingsprogrammas/ - check hoe partijen de afgelopen jaren gestemd hebben: www.kiesklimaat.nl Plus dank aan Esma Linnemann voor haar prachtige verkiezingen reportage in Volkskrant Magazine van 6 maart 2021. Daaruit komen veel van de niet-zo-rationele zaken die ons stemgedrag beïnvloeden.

Jelmer Mommers, dé klimaatjournalist die je wilt volgen. Sinds 2015 schrijft hij over klimaat & democratie voor De Correspondent. In 2017 werd hij wereldberoemd toen hij een klimaatfilm van Shell opnieuw publiceerde. In 2019 bracht hij zijn eerste boek uit: Hoe gaan we dit uitleggen. Ik ga uitgebreid met hem in gesprek over zijn boek en de rol van democratie in het klimaatdebat. Bonus: ik mag drie van zijn boeken weggeven! Dit gesprek is opgenomen tijdens Climate College Tour, een interviewserie van The Student Hotel en Sungevity. Fotocredit: Lin Woldendorp via https://www.parool.nl/nieuws/klimaatoptimist-jelmer-mommers-vindt-het-tijd-voor-een-positieve-focus~bdf3236c/

Lex Hoefsloot is in zijn studententijd gefascineerd geraakt door zonne-auto's: een elektrische auto die z'n eigen energie opwekt. Met het Nederlandse bedrijf Lightyear is hij met meer dan 100 medewerkers hard op weg om zijn droom werkelijkheid te laten worden: een elektrische auto die je (bijna) niet hoeft op te laden en die ook nog eens betaalbaar is. In de toekomst dan, want op dit moment is de Lightyear One vooral voor de happy few. In dit Engelstalige interview gaan we de diepte in op zijn persoonlijke pad en de aanpak van Lightyear.

Peter bouwt zijn eigen huis, een Tiny House. Dus moet hij keuzes maken: over materialen, de indeling, de inrichting maar vooral over energie. Want hoeveel warmte heeft hij nodig? Is een thermische accu een optie? Of een PVT paneel? In deze aflevering leer je meer over het keuzeproces bij Tiny Houses en de energievoorziening aan de hand van het verhaal van Peter. En je hoort wat IKEA en Peter's Tiny House met elkaar te maken hebben. Links - www.mindful-homes.com - www.triplesolar.eu - https://flamcogroup.com/nl/pageid/landingpage-flextherm-eco - www.tinyhousemiddendelfland.nl

Marjan Minnesma, Urgenda en de Klimaatzaak. Als je de wereld van duurzaamheid volgt is de kans zo ongeveer nul dat je geen van deze drie kent. Marjan Minnesma stond dan ook al tijden op het 'deze-mensen-wil-ik-altijd-nog-eens-interviewen-lijstje' van Peter. Nu is het zover, zonder Timo, maar met de Klimaatzaak, haar verleden bij Greenpeace, en haar toekomstplannen. Dit interview was in oktober 2018 bij Climate College Tour, vlak na het oordeel van de rechter waarin Urgenda opnieuw van de staat won.

Kernenergie, een beladen en best ingewikkeld onderwerp. Hoe vorm je in dit oververhitte debat je eigen mening? We stellen deze vraag aan één van de grootste voorvechters wereldwijd, de Amerikaan Michael Shellenberger. Hij was ooit tegen kernenergie maar heeft z'n mening radicaal bijgesteld. We interviewden hem in Pakhuis de Zwijger, waar hij sprak over dit thema. Ook vragen we het aan Peer de Rijk, al jarenlang directeur van de anti-kernenergie beweging WISE. WISE viert op 16 november haar 40-jarig jubileum, óók in Pakhuis de Zwijger. Wil je je na deze aflevering zelf verder verdiepen in het thema? Hieronder vind je wat links om je op weg te helpen. Let op: het is zeker niet ons doel om een volledige lijst te hebben, het is simpelweg bedoeld om je een startpunt te geven. Voor - Environmental Progress, organisatie van Shellenberger: http://environmentalprogress.org/ - Aflevering Zondag met Lubach: https://www.youtube.com/watch?v=YjFWiMJdotM Tegen - WISE, https://wisenederland.nl/kernenergie - https://www.nrc.nl/nieuws/2011/12/21/plan-borssele-ii-is-te-wankel-12138570-a308602 Beide kanten - TED filmpje met een debat tussen Stewart Brand en Mark Z. Jacobsen, https://www.ted.com/talks/debate_does_the_world_need_nuclear_energy?language=en

Let op: deze editie is ongegeneerde zelfpromotie. Maar dan wel eentje waarvan Peter al vanaf het begin heeft gezegd: "Timo, wat jij bij E.A.Z. Wind doet is zo tof, hier móeten we het een keer over hebben." Deze keer is het eindelijk zo ver. Een hele editie met maar één gast, en dat is Timo. Windturbines kennen we allemaal. Indrukwekkend hoog, steeds vaker met steeds minder of zelfs geen subsidie, en een grote groei van wind op zee. Alleen er is een andere categorie met waanzinnig veel potentie: kleinschalig wind. Een sector waar een Nederlandse start-up ontzettend hard gaat. Vooral in de provincie Groningen, maar ondertussen de hele wereld over. Timo werkt al jaren bij dit bedrijf én is ook nog eens verantwoordelijk voor de internationale uitrol. Drie hoofdvragen zijn: - hoe ziet de sector van kleinschalig wind eruit, in NL en de wereld? - hoe ben je als E.A.Z. Wind gekomen waar je nu bent? - hoe ga je de wereld verder veroveren?

Verwarmen zonder gas, hoe doe je dat? In editie #12 gingen we in op de warmtepomp. Nu is het tijd voor de andere belofte: infraroodpanelen. Hoe werken ze, wanneer zijn ze toe te passen, en wat is er nodig om deze technologie écht door te laten breken? Met drie gasten gaan we de diepte in: - Timo heeft zelf infraroodpanelen. Hoe bevalt het bij hem? - Wigger Verschoor is operationeel directeur van Thuisbaas en deelt de ervaring van projecten waar infraroodpanelen zijn toegepast - Freek Houtepen, directeur van HeatXL, CEO van Ecaros én bestuurslid van brancheorganisatie IG Infrarood Benelux. Meer achtergrond over de technologie, de norm waar hard aan gewerkt wordt en hoe dit samenhangt met een eventuele subsidie Links http://www.thuisbaas.nl http://www.heatxl.com http://www.ecaros.eu

De blockchain, één van de hipste onderwerpen in energieland van dit moment. GreenTech Media berichte al dat 2018 hét jaar van de blockchain ging worden. In deze aflevering: - leggen we uit hoe de blockchain werkt (echt!) en wat de toepassing is voor de energiewereld - praten we met initiatiefnemers die met concrete blockchain toepassingen bezig zijn - discussiëren we over de meest veelbelovende strategie naar een volledig geautomatiseerde energiemarkt op de blockchain. Te gast zijn: - Peter Polman, freelance programmeur - Fardau van der Galiën, Head of EV bij Vandebron, https://vandebron.nl/ - Philip Gladek, https://spectral.energy/ Meer weten? Uitleg over blockchain: https://www.uitlegblockchain.nl/blockchain/ De technologie die IBM gebruikt in het project van Vandebron: https://en.wikipedia.org/wiki/Hyperledger EnergyCoin, peer to peer cryptocurrency, https://energycoin.eu/ Greentech Media over de Blockchain: https://www.greentechmedia.com/articles/tag/blockchain#gs.RDzMRUY

Nederland #vangaslos. Is de warmtepomp voor een woning dan zometeen net zo normaal als zonnepanelen op je dak? Wat is er nodig om zover te komen? We geven antwoord in drie stappen. Eerst hebben we Theo Duivenvoorden te gast. Hij heeft een vrijstaande woning, heeft zich georiënteerd op een warmtepomp, maar heeft deze uiteindelijk niet gekocht. Waarom niet? Daarna hebben we Niels van Alphen te gast van Techneco, een Nederlandse producent van warmtepompen. Hij zal ons meer inzicht over de sector geven en de veranderingen daarin. Als laatste schuift Rolf Heynen van onderzoeksbureau Good! aan. Wat is er volgens hem nodig om te zorgen dat een warmtepomp thuis de normaalste zaak van de wereld is? Links: - www.techneco.nl - www.good.nl

In de eerste aflevering van 2018 gaan we op onderzoek uit: gaat de waterstof revolutie dankzij een Nederlandse uitvinding nu écht van start? Jan Willem Kelder van H2Fuel is onze gast van deze editie. Eerst gaan we in op de algemene kenmerken van waterstof en welke uitdagingen er zijn. Daarna gaan we de diepte in op de belofte van het witte goud: waterstof in poedervorm. Links - Tegenlicht aflevering met Ruud Koornstra https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2017-2018/op-energiemissie.html - http://www.h2-fuel.nl/ -